Twaalf jaar geleden was Swangirai slechts elf maanden oud. Hij kwam met zijn moeder Harriet aan in een gezondheidscentrum op het platteland van Zambia en hij was onbedaarlijk aan het huilen.
Zijn moeder zei: “Ik heb van alles geprobeerd om hem te kalmeren, maar hij houdt niet op. Dit is nu al weken zo en ik ben uitgeput. Ik kan hem geen borstvoeding geven want ik ben zes maanden zwanger.” Swangirai’s gehuil werd luider en Harriet raakte nog meer in paniek en probeerde Swangirai te kalmeren. “Volgens onze traditie mag ik geen borstvoeding geven als ik zwanger ben,” ging Harriet verder. “Ik heb Swangirai borstvoeding gegeven terwijl ik niet wist dat ik weer zwanger was; daardoor heeft hij nu last van masato.”
Masato is een ziekte waarvan veel mensen in Zambia denken dat het het gevolg is van het drinken van moedermelk van een zwangere moeder. “Zijn voeten, gezicht en handen begonnen op te zwellen.”
Masato zorgt voor een zwelling van de handen, benen en het gezicht van de baby en veel mensen in Zambia geloven dat het wordt veroorzaakt doordat de borstvoedende moeder ontrouw is geweest. De meeste moeders waarvan de kinderen deze aandoeningen hebben, worden dan ook onderdrukt door hun familie, met name door hun echtgenoot.
Betty Thewo, de voedingsdeskundige van World Vision die op dat moment het Community Management of Acute Malnutrition (CMAM) Programme coördineerde, onderzocht Swangirai . Met een MUAC-band mat ze de omtrek van zijn bovenarm en daaruit bleek dat hij zich in de gele categorie bevond – een gevaarlijk stadium van ondervoeding.
“Door ondervoeding was zijn immuunsysteem verzwakt, waardoor hij werd blootgesteld aan andere ziekten, zoals diarree”, aldus Betty.
Betty bracht Harriet het nieuws. “Wat jij denkt dat masato is, is eigenlijk ondervoeding. Hij huilt omdat hij honger heeft en heeft snel voedsel nodig.’’ Onmiddelijk kreeg Swangirai Plumpy’Nut (Ready-to-Use Therapeutic Feed – RUTF). ‘’Je zult in binnen twee weken zien hoe de situatie van je zoon zal veranderen,” verzekerde Betty Harriet.
Zodra een zakje Plumpy’Nut open was, stopte Swangirai met huilen. Harriet kneep de pindakaasachtige substantie uit op haar vingers en gaf het aan hem te eten. Zonder ophouden at Swangirai het hele zakje leeg. Ondertussen was Swangirai gestopt met huilen en zijn moeder verzamelde nog meer zakjes Plumpy’Nut om voor hem mee naar huis te nemen.
“Ik heb tijd verspild door mijn zoon naar toverdokters te brengen voor behandeling voor masato, terwijl het ondervoeding was waar hij aan leed. Alle markeringen die je op zijn lichaam en gezicht ziet, zijn gemaakt om masato te genezen”, voegde Harriet eraan toe.
Vandaag, twaalf jaar later, is Swangirai een gezonde jongen die vrolijk speelt met zijn vrienden.
“Iedereen houdt van hem. Hij is bescheiden, vriendelijk en werkt hard. Hij is dé hoop voor onze familie; alles aan hem is bijzonder,” zegt zijn stiefmoeder Lonely Mweela.
Swangirai zit nu in groep 6 en bekijkt beelden van hem als ondervoede baby.
“Ik ben dankbaar dat ik de foto’s van mijn kindertijd heb gezien. De foto’s betekenen veel voor me. Ze helpen me begrijpen hoe slecht mijn toestand was. Ik weet dat als jullie me niet hadden geholpen, ik er nu niet meer zou zijn geweest”, zegt hij.
“Ik ben mijn ouders dankbaar omdat ze me naar het ziekenhuis hebben gebracht. Daardoor is mijn leven gered. Ik wist dat ik als kind erg ziek was en dat het bijna te laat was om me te redden, maar tot vandaag besefte ik me niet dat ik er zo slecht aan toe was,” zegt hij.
“Ik wil ervoor zorgen dat er nooit meer iemand in ons gezin met honger naar bed gaat. Later wil ik een huis bouwen en een auto kopen voor ons. En als ik politieagent ben, wil ik leren hoe ik politievliegtuigen moet besturen, zoals ik in films heb gezien”, vertelt Swangirai.
In een bewaard verslag staat dat het project van World Vision in oktober 2009 begon en in maart 2010 meer dan 730 kinderen heeft kunnen redden, waaronder Swangirai.
“Ik ben mijn ouders dankbaar omdat ze me naar het ziekenhuis hebben gebracht. Daardoor is mijn leven gered.”
Swangirai